Als de ontvanger pas na een dag besluit om het aanbod te aanvaarden, is dat te laat.
Bas van der Werf
Je loopt over een veemarkt en ziet twee mannen een soort handjeklap doen. ‘Onderhandelen bij handslag’ wordt dit ook wel genoemd. Beide partijen slaan elkaar tegen de hand om tot een prijs te komen. Wanneer de verkoper het eens is met het geboden bedrag, schudt hij de koper de hand. Wellicht roept deze vorm van onderhandelen vragen op. Want hoe zit dat bij zzp'ers? Is een overeenkomst rechtsgeldig als er alleen een mondelinge afspraak is gemaakt? In deze blog leg ik het je uit.
Eens gezegd, blijft gezegd
Veel ondernemers staan er niet bij stil, maar een overeenkomst met een opdrachtgever hoeft niet altijd schriftelijk te zijn. Ook als je mondeling overeenstemming bereikt, is er sprake van een rechtsgeldige overeenkomst.
Een rechtsgeldige overeenkomst komt, juridisch gezien, tot stand door een aanbod en de aanvaarding van dat aanbod. Dit geldt voor zowel mondelinge als schriftelijke overeenkomsten. Het rechtsgeldig zijn van een mondelinge overeenkomst houdt in dat deze overeenkomst ook af te dwingen is. Oftewel, als de andere partij van gedachte verandert, kun jij (eventueel via de rechter) de overeenkomst alsnog afdingen. Andersom geldt natuurlijk hetzelfde.
Overigens geldt bij een mondelinge overeenkomst wel dat het aanbod direct geaccepteerd dient te worden. Als de ontvanger pas na een dag besluit om het aanbod te aanvaarden, is dat te laat. Ook als de ontvangende partij het aanbod eerst afwijst en later op die keuze terugkomt, is het aanbod al verlopen. Natuurlijk kan de aanbieder besluiten om het aanbod opnieuw te doen, maar hij is hier niet toe verplicht.
Haken en ogen mondelinge afspraken
Hoewel een mondelinge overeenkomst dus even rechtsgeldig is als een schriftelijke overeenkomst, zitten er wel een paar haken en ogen aan. Zo gaat de rechtsgeldigheid van een mondelinge overeenkomst niet op als het de particuliere aankoop van een woning betreft. Volgens de wet is een mondelinge overeenkomst niet afdoende (niet rechtsgeldig) is als de koper van de woning geen bedrijf is. De koop zal in dit geval schriftelijk bekrachtigd moeten worden.
Daarbij komt dat niet elke mondelinge afspraak via de rechter kan worden afgedwongen. Wanneer je hebt beloofd om met een relatie te gaan lunchen en je komt niet opdagen, dan ben je strikt genomen schuldig aan het verbreken van een mondelinge overeenkomst. Maar deze zaak kan toch niet voor de rechter worden gebracht worden. Dit soort afspraken zijn namelijk niet op een rechtsgevolg (een verandering in de rechtstoestand) gericht. Om die reden is er dus geen afdwingbare mondelinge overeenkomst tot stand gekomen.
Hoe bewijs je wat je hebt afgesproken?
Maar het belangrijkste probleem als het gaat om het afdwingen van een mondelinge overeenkomst, is toch wel de bewijslast die je moet overleggen om je gelijk te behalen. Een mondelinge deal is snel beklonken. Maar tenzij je het gesprek opneemt, is het lastig om aan te tonen welke afspraken jullie precies hebben gemaakt. Alleen al om deze reden is het aan te raden om altijd gebruik te maken van duidelijke schriftelijke overeenkomsten.
