Wat is dan die unieke eigenschap die zo zeldzaam is? Dat wanneer iemand over die eigenschap beschikt, een HR-specialist bijna alles doet om deze persoon binnen te halen? Een eigenschap die zo kostbaar en onmisbaar is dat het intelligentie, loyaliteit, vriendelijkheid, respect, discipline, passie en compassie ver achter zich laat. Die eigenschap is het vermogen om iets te creëren.
Dat klinkt eenvoudig, maar de waarheid is dat het merendeel van de mensen hun hele werkzame leven leert om de plannen van anderen uit te voeren. Vaardigheden, talenten en mindset worden afgestemd op vast omschreven verantwoordelijkheden en taken die voor een functieomschrijving zijn opgesteld. En daar is niets mis mee. Die mensen zijn nodig. En als dat bij je past, jij jouw functie met trots uitvoert, daar meerwaarde aan geeft en gelukkig bent, dan is dat goed. Het gaat er immers om dat je gelukkig bent.
Overvloed aan mensen
Bedenk echter wel dat ongeacht hoe ‘hard’ je ook werkt, je nooit richting de echte top van de voedselketen zult gaan. Niet omdat je slecht bent in wat je doet, niet omdat je geen toegevoegde waarde voor de organisatie levert. Niet omdat de mensen om je heen je niet aardig vinden of van je houden. Maar gewoon omdat er een overvloed is aan mensen die jouw functie kunnen overnemen en die werkzaamheden kunnen uitvoeren op een manier die je baas, partner, collega’s blij maakt.
Voor iemand die iets kan creëren zijn er honderden, zo niet duizenden die iets kunnen uitvoeren. Dat is de reden waarom alles verandert wanneer je een creator bent. In plaats van operator te zijn die het plan van een ander uitvoert, vragen mensen je nu om zelf met een plan te komen. Om een probleem op te lossen, een vernieuwend idee aan te reiken, een nieuw product, nieuwe dienst of een nieuwe marketingcampagne te lanceren. Om mogelijkheden te zien waar alle anderen alleen hindernissen signaleren en om een nieuwe route te vinden in plaats van een uitgesleten pad te volgen.
Het grappige is dat je hier echt niet hoeft te denken aan radicale stappen of revolutionaire doorbraken. Het gaat om de vaardigheid dag-in-dag-uit oplossingen te kunnen bieden voor problemen die zich voordoen, om het begrip dat we bij punt A staan en bij punt B moeten uitkomen. En dat je gebruik maakt van je creatieve vaardigheden en probleemoplossend vermogen om op de meest efficiënte manier bij punt B uit te komen. Vergelijk het maar met de stuurman op een zeiljacht of een piloot in een vliegtuig. Zijn vaardigheid om via een zelf uitgestippelde route – navigerend langs onweersbuien, zware turbulentie en andere gevaarlijke situaties – op de bestemming aan te komen, is waardevoller (wil je meer voor betalen) dan iemand die stap voor stap moet worden verteld en geleerd hoe hij van A naar B komt. Door te werken met mensen die hun eigen route kunnen ‘ontdekken’ en volgen, ontstaat de ruimte om je als opdrachtgever, manager of directie te concentreren op andere projecten en uitdagingen die zich voordoen of aandienen. Je doet dat in het vertrouwen dat de ander in staat is voor zichzelf uit te vinden wat moet worden gedaan en hoe dat moet worden gedaan.
Ideeën voor de drie grote problemen
Dat komen met ideeën is niet zo moeilijk als het lijkt. In het boek Succesvol als zzp’er lees je hoe je voor opdrachtgevers, maar ook voor je eigen onderneming een ideeënmachine wordt. Elke onderneming heeft namelijk te maken met drie grote problemen: vinden van nieuwe klanten, zorgen voor verticale back-endomzet voor winstgroei en verbeteren van productkwaliteit zodat klanten terug blijven komen. Elk van deze problemen vergt een andere aanpak, maar die is te leren. Want ook voor jouw ideeën geldt dat ze belangrijk genoeg moeten zijn om volgers te inspireren, nuttig genoeg om voordelen op te leveren (voor je opdrachtgevers, collega’s en voor jezelf) en kosten te besparen. Uiteindelijk moet het gewoon een goed idee zijn. Als je zorgvuldig en nauwgezet je huiswerk maakt op deze drie belangrijke gebieden – front-endsales, back-endproductontwikkeling en productverbetering – zal een constante stroom van goede ideeën naar boven komen.
Nog waardevoller
De eerlijkheid gebiedt te zeggen dat de rol van pure creator/probleemoplosser wordt overtroffen door een rol die nog waardevoller is. En dat is de rol van creator-operator – van de medewerker die niet alleen in staat is iets nieuws te creëren en vernieuwende ontwikkelingen in gang te zetten, maar die ook over de vaardigheden beschikt om plannen uit te voeren en tot leven te brengen. Mensen die beide vaardigheden combineren zijn zeldzaam, want creatie en implementatie zijn twee verschillende processen die elk een afzonderlijk beroep doen op onze hersenhelften. Bij de meeste mensen is echter één hersenhelft overheersend. Behalve bij creator-operators en dat is de reden waarom deze mensen snel in de hiërarchie zullen stijgen en nadat ze eens echt goed naar zichzelf hebben gekeken, vaak de beslissing nemen zzp’er te worden.
Toen ik hem vroeg hoe hij met dat laatste aspect omgaat, was zijn antwoord heel duidelijk. ‘Ik huur die zzp’ers gewoon in. Niet alleen voor specifieke taken of processen, maar ook om jonge medewerkers te coachen. Het is zonde als kennis niet opnieuw wordt ingezet en leercurves afvlakken of worden onderbroken’.
Onderweg naar huis moest ik grijnzen. In zo’n gesprek hoor je toch maar mooi hoe je je als zzp’er onmisbaar maakt.
