Als wat je nu doet niet werkt en je niet gelukkig maakt, dan moet er iets veranderen. Want iets bereiken en iets uit je handen laten komen, heeft te maken met productief zijn of op z’n minst met het plezierige gevoel van productief te zijn. Productief zijn komt voort uit passie: wanneer we houden van wat we doen, dan speelt het hele begrip tijd – en daarmee productiviteit – geen rol. Alles gebeurt gewoon. Niet-productief zijn is dan ook het resultaat van dingen doen of moeten doen die je liever niet doet.
Passie, energie en tijd
Met wat ironie zou je kunnen stellen dat al die programma’s om de efficiency en productiviteit in organisaties te verhogen nodig zijn als gevolg van ontevredenheid met de huidige functie en een gebrek aan passie van medewerkers. Het is echter niet zo dat mensen geen passies hebben. De helft van de mensen weet precies wat ze zouden doen als ze niet zo druk waren en anderen zouden snel hun roeping vinden als ze genoeg tijd hadden om op adem te komen en om zich heen te kijken. Het probleem is niet een gebrek aan passie, het is een gebrek aan energie en aan tijd. Wellicht dat een beter systeem voor timemanagement zou helpen, maar ook dat is vaak een tijdelijke oplossing voor een weinig ideale situatie. Je hebt het ongetwijfeld eerder gelezen: door gepassioneerd bezig te zijn, haal je de hoogste productiviteit.Klinkt leuk, maar het grote probleem – gebrek aan tijd – blijft onverminderd aanwezig.
In plaats van te praten over hoe passie je productiever maakt, kunnen we het gesprek een andere richting op sturen door te zeggen dat ongewenste taken de grootste oorzaak zijn van problemen met productiviteit. Als je alleen de dingen deed die je wilt doen, zou je waarschijnlijk de meest productieve persoon ter wereld zijn. De oplossing lijkt simpel. Stop met dingen doen die je niet wilt doen. Was het maar zo eenvoudig. In de praktijk loopt het altijd anders. We weten dat er dingen zijn die we moeten doen om te voorkomen dat we iets illegaal bezig zijn of dat we als een uiterst onplezierig mens worden gezien. We moeten belastingen betalen en voor onze partner en kinderen zorgen.
Onderscheid maken
De meeste mensen kunnen slecht onderscheid maken tussen realistische verplichtingen en fictieve verplichtingen. Om dat onderscheid te leren maken, is het wellicht goed om eens na te denken wat het inhoudt wanneer je alles uit je leven verwijdert dat je niet wilt doen. Wanneer je echt ruimte vrijmaakt in je hoofd.
Laten we eens kijken naar de dingen die je niet hoeft te doen. Je hoeft bijvoorbeeld niet alle telefonische oproepen te beantwoorden. Je hoeft ook niet alle e-mails te beantwoorden. Je hoeft geen bestuurslid van een vereniging te blijven omdat dat zo goed staat op je cv. Je hoeft niet overal op in te spelen omdat het ‘dom is als je nu niet meedoet’. Het is ook niet nodig om te gaan met mensen die je niet echt aardig vindt. Om blijven vast te houden aan alles waar je ooit mee bent begonnen. Je hoeft niet te voldoen aan de verwachtingen die anderen van je hebben. Je hoeft geen respectabele carrière, een eigen huis en een boot te hebben of getrouwd te zijn tegen de tijd dat je 30, 45 of 55 bent.
Om weer te gaan beginnen met leven, zou je wellicht moeten stoppen met jouw rol van (onnodig) ‘verantwoordelijk’ persoon. En stoppen met projecten die niet langer van belang zijn. En soms gelukkig zijn met een huis dat een keer niet zo opgeruimd is. En om weer helemaal tot leven te komen, moet je wellicht kijken naar een werkomgeving waar je je dure titels niet nodig hebt en waar geen verborgen bedrijfspolitiek wordt bedreven. Misschien zou je zelfs weer bij je ouders kunnen intrekken – zie je hun gezicht al voor je wanneer je ze dit voorstelt? En overwegen om werkzaamheden te doen die weinig status hebben, misschien slecht betalen maar je wel de tijd geven om de volgende stap in je leven voor te bereiden. En daarbij volledig negeren wat anderen van je verwachten.
Loslaten
Als je je passie wilt volgen, moet je overwegen bijna alles los te laten waar je niet vol van bent. Dat kan ook inhouden dat je je baan opzegt, je huis verkoopt en een klein appartement gaat huren. Dat je voor een tijdje inderdaad een eenvoudig(er) leven gaat leiden. Om van die loopband naar de top af te stappen, dien je je te realiseren dat je niet verplicht bent om 70 uur per week te werken in een baan die veel status en privileges biedt. Je bent ook niet verplicht om een titel te behalen of andere ‘gouden’ handboeien om te doen.
Voor ruimte tussen je oren om meer te kunnen bereiken, dien je misschien van veel dingen in je leven afscheid te nemen en taken of verplichtingen over te dragen aan anderen. Je loopt daarbij grote kans te worden gezien als een eenling, als arrogant, als ondankbaar en een teleurstelling voor de mensen die van je houden. Maar het is wellicht de beste stap die je kunt zetten om in jouw leven jouw ‘ding’ te kunnen doen.
