Het platform Toekomst van Arbeid vindt dat de politiek moet ingrijpen op de arbeidsmarkt nu blijkt dat zelfstandigen, flexwerkers en jongeren zo hard worden geraakt door de coronacrisis. Zelfstandigen moeten zelf voor hun inkomen gaan zorgen tijdens een crisis via een weerbaarheidsreserve. En het platform heeft alvast bedacht hoe we dat moeten doen. Cosmas Blaauw legt uit en reageert.
Platform Toekomst van Arbeid praat óver de zzp’er en niet mèt
Wat is eigenlijk het platform Toekomst van Arbeid? In een toelichting op hun nieuwste rapport 'Naar een schokbestendiger arbeidsmarkt', schrijven ze zelf het volgende:
'Het platform Toekomst van de Arbeid is een samenwerking van partijen actief in werken, leren en verzekeren. Partijen die streven naar verbeteringen op deze terreinen, niet in de laatste plaats door systemen te hervormen. Het is een platform om fundamenteel te kunnen nadenken over de toekomst van werken, leren en verzekeren. Los van de waan en de belangen van vandaag.'
De leden die zijn aangesloten bij het platform zijn verzekeraars, werkgevers, uitzenders en onderwijsinstellingen. Wat uiteraard meteen opvalt aan deze opsomming is dat de zelfstandigen, modern werkenden en flexwerkers niet aan tafel zitten en dus niet meedenken over de toekomst van arbeid.
Er wordt, kortom, alweer óver ons gesproken in plaats van mét ons.
In crisistijd alleen overheidssteun voor grote bedrijven?
Maar goed, wat wil dit platform. In een gesprek met BNR zei Sieto de Leeuw, voorzitter van uitzendkoepel ABU en lid van het platform, er het volgende over. "Om zelfstandigen beter te wapenen tegen de onzekerheden van de arbeidsmarkt moeten ze allereerst weerbaarder worden gemaakt tegen crises."
In het rapport stelt het platform voor om een zogeheten weerbaarheidsreserve in te richten. Een (verplichte) spaarpot die ondernemers mogen inzetten bij ziekte, calamiteiten of pensioen. De Leeuw geeft tegenover BRN toe dat het nog maar ten zeerste de vraag is of je zzp’ers kunt verplichten om financiële buffers aan te leggen voor mindere tijden. Daarom heeft het platform verschillende varianten uitgewerkt: met en zonder verplichting, met en zonder fiscale voordelen en met en zonder maximum inleg.
Goed ondernemen = vet op de botten
Bijzonder is dat het rapport de noodzaak van zo'n weerbaarheidsreserve alleen ziet voro zelfstandigen en in het geheel niet rept van andere ondernemers. KLM en Booking.com hebben recent aangeklopt voor royale overheidssteun. En niet alleen zij; er zijn veel meer bedrijven met grote schulden, zonder dat ze beschikken over weerbaarheidreserves. Voor de opstellers van het rapport is dit niet van belang. De overheid dient deze bedrijven in crisistijd blijkbaar wèl te helpen, maar zzp’ers liever niet.
Iedere ondernemer (dus ook iedere zzp’er) zou genoeg geld opzij moeten leggen om minimaal 3 maanden zonder inkomen vooruit te kunnen. Zorgen voor voldoende vet op de botten is niet anders dan goed ondernemerschap. Maar zoiets dwing je toch niet af via een verplichting? Laat staan een verplichting voor alleen zelfstandig ondernemers? Kom nou! Een werkgever eist toch ook niet van zijn werknemers dat ze eerst de energierekening betalen en pas dan gaan shoppen voor kerstcadeaus? (zelfstandig) ondernemers en werknemers bepalen zélf waar ze hun inkomen voor gebruiken.
Eigen belang Platform
Naar buiten toe lijkt het platform heel coulant. Zo merkt De Leeuw op geen keuze te willen maken tussen de varianten voor de weerbaarheidsreserve die het platform aandraagt, “want die moet gemaakt worden in overleg met de zelfstandigen zelf.” Maar je hoeft geen raketwetenschapper te zijn om te bedenken dat de weerbaarheidsreserve in de eerste plaats het eigenbelang dient. Immers, als het lukt om de zzp’er op kosten te jagen, dan verbetert dit de positie van onder andere de uitzendbureaus.
En niet alleen uitzendbureaus hebben zo hun eigen belang. Verzekeraars hebben er belang bij om te voorkomen dat zzp’ers hun inkomensrisico zelf regelen, bijvoorbeeld via SharePeople. Ze willen niet alleen dat iedere zelfstandige een AOV (verplicht) bij hen gaat afnemen, maar hebben vast al een ‘weerbaarheidspaarverzekering’ met een aantrekkelijke premie in gedachte.
Puur bangmakerij
“Als alle leden van het broodfonds tegelijkertijd inkomensverlies ervaren, helpt onderling steunen niet meer,” is het argument dat de opstellers van het rapport (pagina 39) gebruiken om de noodzaak van een weerbaarheidsfonds te onderstrepen.
Echt onzin! Los van het feit dat de dure onderzoekers die het platform heeft ingehuurd voor het opstellen van het rapport blijkbaar niet bekend zijn met het feit dat het Broodfonds een merknaam is, is dit puur bangmakerij. Natuurlijk worden niet 4000 ondernemers (zoveel deelnemers heeft SharePeople) tegelijk ziek. En nee, de wachttijd is niet één maand, maar twee maanden. Dus die weerbaarheidsreserve regelen we al zelf. Daar hebben we geen verzekeraar of anderen voor nodig!
Werkgevers en werknemers hebben in het pensioenakkoord bedongen dat er een verplichte AOV voor zzp’ers moet komen. Hoe zo’n verplichte AOV past bij deelname aan SharePeople, lees je in onze FAQ‘s.