#ZZPUpdate week 36: Aantal zzp-arbeidsmigranten neemt fors toe, veel zzp’ers bezorgd over handhaving Wet DBA en bedrijven al terughoudend bij inhuur van zzp’ers
Kleineondernemersregeling (KOR) versoepelt per 1 januari 2025
Vanaf 1 januari 2025 wordt de Kleineondernemersregeling (KOR) in Nederland versoepeld, wat het voor ondernemers eenvoudiger maakt om gebruik te maken van de btw-vrijstelling. Momenteel moeten ondernemers zich voor drie jaar vastleggen als ze zich aanmelden voor de KOR, maar dit verandert. Vanaf 2025 kunnen ondernemers zich elk jaar aan- en afmelden. Als een ondernemer zich afmeldt, kan hij pas weer in het daaropvolgende jaar terugkeren naar de regeling. Daarnaast wordt de EU-KOR geïntroduceerd, waarmee kleine ondernemers, met een omzet van maximaal €100.000 binnen de EU, gebruik kunnen maken van btw-vrijstellingen in andere Europese landen. Dit maakt het eenvoudiger om btw-vrijstelling aan te vragen voor grensoverschrijdende activiteiten.
Ondernemers kunnen zich vanaf 1 oktober 2024 digitaal aanmelden via het portaal van de Belastingdienst. De KOR biedt verlichting voor kleine bedrijven die weinig administratieve last willen hebben van de btw-verplichtingen en kan een voordeel bieden voor bedrijven die in meerdere EU-landen actief zijn.
Met deze wijzigingen wil de overheid de KOR toegankelijker maken voor ondernemers en hen meer flexibiliteit bieden. De versoepelingen zorgen ervoor dat ondernemers niet langer vastzitten aan een driejarige periode, wat de mogelijkheid geeft om de situatie jaarlijks te herzien. Als een ondernemer echter besluit zich af te melden, dan geldt er wel een uitsluiting tot het einde van dat kalenderjaar en het daaropvolgende jaar. Dit betekent dat ze gedurende die tijd geen gebruik meer kunnen maken van de regeling.
Het aantal arbeidsmigranten dat in Nederland als zzp’er aan de slag gaat, is de afgelopen jaren fors toegenomen. Het aantal bij de Kamer van Koophandel (KvK) ingeschreven zzp’ers die in een andere EU-lidstaat zijn geboren, steeg van begin 2017 tot eind vorig jaar met bijna 140%. Voor zzp’ers die geboren zijn in EU-uitbreidingslanden als Polen, Tsjechië en Hongarije gold een toename van ruim 180%.
Tegelijkertijd worden deze zelfstandige arbeidsmigranten eerder slachtoffer van uitbuiting dan migranten die als uitzendkracht werken, omdat een opdrachtgever voor een zzp’er formeel amper verantwoordelijkheid draagt. Dit wordt door verschillende instanties bevestigd, waaronder de FNV, Stichting FairWork, de gemeenten Den Haag en Rotterdam en de Adviesraad Migratie. Voorzitter van deze adviesraad Monique Kremer: “Er is een nieuwe vorm van uitbuiting aan het ontstaan.”
De gemeente Den Haag schat dat de helft van de arbeidsmigranten daar inmiddels als zzp’er werkt. Ook de gemeente Rotterdam ziet het aantal zzp’ers onder arbeidsmigranten sterk toenemen. Bij Stichting FairWork nam het aantal zzp’ers dat zich meldde met klachten over uitbuiting toe van 1 in heel 2022 naar ruim 35 in de eerste helft van dit jaar, vooral afkomstig van mensen die werken in de bouw. Eline Willemsen: “Omdat ze geen contract hebben, is vaak onduidelijk bij wie ze moeten aankloppen om hun geld te krijgen.”
De Haagse wethouder Martijn Balster denkt dat uitzendbureaus arbeidsmigranten als zzp’er laten werken om minder loonkosten te hoeven betalen. Bij zzp’ers dragen zij geen sociale zekerheidspremies af waardoor ze goedkoper uit zijn. De gemeente Rotterdam denkt dat uitzendbureaus het bemiddelen in zzp’ers zien als een manier om onder toekomstige wetgeving uit te komen. “Als je geen uitzendbureau meer bent, maar een platform voor zzp’ers, hoef je je niet aan die strenge regels te houden.” FairWork zegt dat de Kamer van Koophandel bij de inschrijving van nieuwe ondernemers beter moet checken of mensen weten waar ze als zelfstandige aan beginnen. De KVK zegt in een reactie dat iedereen die zich daar meldt voor inschrijving 'op dezelfde wijze' wordt behandeld.
Ruim een derde van de zzp’ers in Nederland (36%) maakt zich zorgen over de handhaving van de Belastingdienst van de wet Deregulering Beoordeling Arbeidsrelaties (DBA) , die schijnzelfstandigheid moet tegengaan. Ze vrezen voor wat er mogelijk komen gaat: minder opdrachten voor zzp’ers en naheffingen van de fiscus. Dit blijkt uit een onderzoek van Knab onder meer dan 3.000 zzp’ers, zowel klanten als niet-klanten van de online bank.
13% van de ondervraagde zzp’ers verwacht als schijnzelfstandige te worden aangemerkt als de Belastingdienst vanaf volgend jaar gaat handhaven. Veel zzp’ers geven aan eerder met pensioen te willen, of overwegen voor buitenlandse bedrijven te gaan werken als ze door de Wet DBA niet meer mogen ondernemen. De grootste zorgen leven bij zzp’ers in kantoorfuncties. Ondernemers met een hogere omzet maken zich meer zorgen over de handhaving dan degenen met een lagere omzet. Oudere ondernemers maken zich een stuk minder druk dan hun jongere collega's.
Van alle zzp'ers die denken schijnzelfstandig te zijn, zeggen de meesten (65%) dat dat komt doordat ze voor langere tijd aan dezelfde opdracht werken. Een ruime meerderheid van de zzp’ers wil niet in loondienst. De kennis van zzp’ers over de Wet DBA laat vooralsnog te wensen over. Bijna de helft van de ondervraagde zzp’ers zegt de Wet DBA niet of niet goed te kennen.
9% van alle zzp'ers geeft aan positief te zijn over de toekomst van zelfstandig ondernemerschap in Nederland. 17% is negatief en de rest neutraal. Volgens Knab ceo Nadine Klokke zijn veel ondernemers nu nog positief over hun toekomst, maar kan dat veranderen: “Een stabiel overheidsbeleid en duidelijke wet- en regelgeving zijn van cruciaal belang voor het succes van zzp’ers. Het sentiment over het Nederlandse ondernemingsklimaat dreigt te kantelen als het kabinet schijnzelfstandigheid blijft bestrijden met onduidelijke en steeds veranderende regelgeving.”
Circa 15% van de zzp’ers ervaart dat bedrijven minder opdrachten geven, omdat de Belastingdienst vanaf 1 januari 2025 strenger gaat optreden tegen schijnconstructies. Opdrachten worden niet verlengd of zelfstandigen worden uitgesloten bij aanbestedingen en vacatures, blijkt uit onderzoek van het RTL Nieuwspanel onder 1.500 zelfstandigen.
Minister Eddy van Hijum van Sociale Zaken vindt het logisch dat bedrijven nu kritisch zijn op de inhuur van zzp’ers. “Kijk, dit kabinet staat echt achter zzp’ers als mensen die als ondernemer actief willen zijn. Maar dat moeten dan ook wel echt banen of werkzaamheden zijn die kwalificeren al ondernemer. En dat we daar scherper onderscheid gaan maken, daar stuurt het kabinet ook naar.”
Vanaf 1 januari 2025 vervalt het huidige 'handhavingsmoratorium' en wordt er meer gecontroleerd en gehandhaafd of zzp'ers niet worden ingehuurd voor werk dat eigenlijk zou moeten worden uitgevoerd in dienstverband. Onder zelfstandigen heerst onrust over de hervatting van het handhaven vanaf begin volgend jaar. Er is nog veel onduidelijkheid over wat nu precies de criteria zijn waar de Belastingdienst naar gaat kijken. Het kabinet zal hierover binnenkort nadere opheldering geven via een brief aan de Tweede Kamer, aldus de minister. Hij erkent wel dat er nog steeds sprake is van een schemergebied, waarin het niet direct evident is of er sprake moet zijn van een dienstverband. Toch vindt hij het belangrijk om weer te gaan handhaven.
De VVD wil dat de Belastingdienst zich bij de handhaving voorlopig concentreert op de zzp’ers die tegen hun wil zelfstandig zijn of onder het minimumloon werken, benadrukte het liberale Tweede Kamerlid Thierry Aartsen deze week. Die eerst duidelijkheid wil. “Op de snelweg is het duidelijk. Als je ergens 100 mag rijden, weet je dat je niet harder mag. Bij de zelfstandigen ontbreekt die duidelijkheid. Daarom zie je nu dat opdrachtgevers geen zelfstandigen in dienst nemen.” Het VVD-Kamerlid wijst er ook op dat de overheid zelf in grote problemen kan komen als ze moet stoppen met het inhuren van zelfstandigen die alleen de overheid als opdrachtgever hebben. “Als de overheid zichzelf gaat controleren, krijgt ze problemen met personeelstekort bij het gevangeniswezen, bij het COA en bij de Belastingdienst zelf.”
De flexbranche in Nederland heeft in het tweede kwartaal van 2024 2,4% meer omgezet dan in het vergelijkbare kwartaal van 2023. Er is sprake van een stijging van dertien kwartalen op rij, maar de laatste negen kwartalen neemt de omzetgroei wel gestaag af. De flexbranche wordt gevormd door alle dienstverleners in de uitzendsector, detachering, zzp-bemiddeling en recruitment.
Het CBS heeft de cijfers over de omzetontwikkeling in de zakelijke dienstverlening in het tweede kwartaal van 2024 geanalyseerd. De IT-dienstverleners noteerden een omzetstijging van 8%. De omzet van de rechtskundige dienstverlening steeg met 9,8%, de grootste omzetgroei sinds het tweede kwartaal van 2021. Bij de administratieve dienstverlening (accountancy, belastingadvisering en administratie) steeg de omzet met 7,7%.
Het ondernemersvertrouwen van de zakelijke dienstverleners is gedaald. Het kwam aan het begin van het derde kwartaal van 2024 uit op -4,1. Aan het begin van het tweede kwartaal was dit -1,0. De ondernemers zijn iets negatiever over het economisch klimaat in de afgelopen drie maanden én ook over de komende drie maanden. Aan het begin van het derde kwartaal verwacht per saldo 3,6% van de ondernemers minder om te zetten. Per saldo verwacht 12,6% een toename van de personeelssterkte. Daarnaast geeft 50,7% van de ondernemers aan dat ze worden belemmerd door een tekort aan arbeidskrachten.
De handhaving van de Belastingdienst op schijnzelfstandigheid biedt ook kansen voor zzp’ers. Als zorgorganisaties minder of geen zzp’ers meer inzetten, zijn er veel minder mensen om de zorg uit te voeren. De zorgvraag wordt echter niet minder, stelt SoloPartners, brancheorganisatie voor zzp’ers in de zorg. “Wij voorzien dat de zorgplicht van de zorgverzekeraars hierdoor in het gedrang komt. Als er geen capaciteit is om ingekochte zorg te leveren, kan dat leiden tot wachtlijsten. Om nog maar te zwijgen over de gevolgen voor spoedeisende situaties.”
Volgens SoloPartners biedt dit kansen voor zzp’ers die niet-gecontracteerde zorg aanbieden vanuit de Zorgverzekeringswet (Zvw). “Kan een cliënt niet bij een gecontracteerde zorgaanbieder terecht? Dan zal een zorgverzekeraar akkoord moeten gaan met een ongecontracteerde zorgaanbieder; en juist daar doen verzekeraars de laatste jaren steeds moeilijker over. Kunnen ze die weigerachtige houding blijven volhouden als de capaciteit bij gecontracteerde aanbieders afneemt?” Dit geldt ook voor zzp’ers die actief zijn in de PGB-zorg, de zorg met persoonsgebonden budget.
De problematiek van schijnzelfstandigheid speelt niet bij zzp’ers die rechtstreeks voor een cliënt werken. Dit biedt een enorme kans voor ondernemende zzp’ers die niet (of niet meer) aan opdrachten bij zorgorganisaties kunnen komen, zegt SoloPartners. “Kortom, wij zien nog voldoende mogelijkheden voor zorg-zzp’ers die in de zorg willen blijven werken maar niet (terug) in loondienst willen.” De brancheorganisatie verwacht dat zorgverzekeraars en het ministerie van VWS niet blij zijn met de te verwachten gevolgen van handhaving. “Verzekeraars hebben immers veel minder controle op de ongecontracteerde zorg en de PGB-zorg. Bovendien zullen ze zich zorgen maken over kostenstijgingen.”
Micro- en kleine ondernemingen kunnen vanaf deze week een beroep doen op de subsidieregeling 'Mijn Cyberweerbare Zaak'. De regeling staat ook open voor zzp’ers. Het Digital Trust Center (DTC) stelt dit jaar een totaalbedrag van € 1.000.000 beschikbaar om de financiële drempel te verlagen voor het treffen van één of meer belangrijke cyberveiligheidsmaatregelen.
Veel kleine bedrijven, zzp’ers niet uitgezonderd, blijven achter met hun cyberweerbaarheid en nemen nog onvoldoende basismaatregelen. De meest genomen cybermaatregelen zijn het installeren van antivirussoftware (76%), het maken van back-ups (74%) en het herkennen van phishing (68%). Subsidiabel zijn maatregelen die vallen in de categorieën veilige netwerktoegang/wifi, wachtwoordmanager, tweefactorauthenticatie (2FA), tweestapsverificatie en multifactortauthenticatie (MFA), patch-management, antivirussoftware, back-ups instellen en testen, risico-inventarisatie en -evaluatie (RI&E) en cyber awareness trainingen.
De subsidie bedraagt 50% van de kosten voor aanschaf of implementatie, met een maximum van € 1.250 per aanvrager. Het budget wordt verdeeld op volgorde van binnenkomst van de aanvragen, totdat het subsidiebudget is uitgeput. Subsidie aanvragen begint met de CyberVeilig Check voor zzp en mkb. De tweede stap is het aanschaffen van de (subsidiabele) producten of diensten van je actielijst. De laatste stap bestaat uit de aanvraag van de subsidie en het uploaden van de actielijst en de factuur bij de Rijksdienst voor Ondernemend Nederland. De subsidieregeling loopt tot uiterlijk 31 december 2024.
Leestip: Experttips voor een succesvolle start als zzp'er
De ervaringen die zzp-expert Martijn Pennekamp in de loop der jaren heeft opgedaan, heeft hij gebundeld in dit boek met 50 waardevolle tips voor een succesvolle start als zzp'er!
Bedankt voor je interesse in deze download. Wij hebben deze download beschikbaar gesteld via zzpmodelovereenkomsten.nl, je kunt jezelf daar gratis aanmelden, online het model invullen, online ondertekenen en bewaren. Klik hier om jezelf gratis aan te melden.
Volg deze link om het door jouw opgevraagde item in te kunnen zien.
Je bent ingelogd en kunt direct downloaden!
Om een bestand te kunnen downloaden of in te kunnen zien, moet je ingelogd zijn. Login of registreer jezelf gratis!