Ikwordzzper.nl praat je bij. Deze week:
Van de circa 1,25 miljoen zzp’ers in Nederland zijn er volgens ABN AMRO ongeveer 250.000 mogelijk schijnzelfstandig. Economen van deze bank maakten een schatting op basis van de Sectorprognose 2025-2026. Vanaf 1 januari 2025 gaat de Belastingdienst weer handhaven op schijnzelfstandigheid. ABN AMRO verwacht dat de impact vooral groot zal zijn in de sectoren zorg, kinderopvang, onderwijs én bij de overheid zelf.
Door de opheffing van het handhavingsmoratorium gaan opdrachtgevers de inzet van zzp’ers kritisch bekijken. Dat is nu al zichtbaar. “Het zal voor de arbeidsmarkt gevolgen hebben, puur omdat het er zo veel zijn”, zegt Mario Bersem, sectoreconoom Zakelijke Dienstverlening en Technologie, Media & Telecom bij ABN AMRO. In de zorgsector bijvoorbeeld, is het aantal zzp’ers in de afgelopen vijf jaar met 60% gestegen. In de zorg is vaak sprake van een gezagsverhouding, omdat de werkzaamheden onderdeel zijn van vaste roosters en een structureel karakter hebben.
De bezorgdheid is terecht, zegt Bersem. “Werkgevers vragen zich nu al een tijdje af of ze werkgever zijn of opdrachtgever. De andere kant van de medaille is dat veel zzp'ers zich al een tijdje afvragen of ze wel echt zelfstandige zijn, of in een verkapt dienstverband zitten. Dus ik denk dat er aan beide kanten een hoop onzekerheid is.” ABN AMRO wijst er in zijn rapport wel op dat de pakkans behoorlijk klein is. De Belastingdienst heeft slechts tachtig fulltimers tot zijn beschikking om te controleren op schijnzelfstandigheid en dat blijft voorlopig ook zo.
Lees ook het artikel: Wanneer ben je zelfstandig ondernemer voor de Belastingdienst?
ABN AMRO verwacht dat de economie volgend jaar harder gaat groeien, in alle sectoren behalve de agrarische sector. Daar wordt op een krimp van 2,5% gerekend. Vooral de technologie-, media- en telecomsector (+5%), de industrie en de zorg (+4%) groeien in 2025 naar verwachting hard, aldus ABN AMRO.
Bronnen: Business Insider, BNR en De Telegraaf
De overheid geeft zelf het slechte voorbeeld waar het de wetgeving over schijnzelfstandigheid betreft. Het ministerie van Financiën blijft volgend jaar zzp’ers inzetten voor het oplossen van dossiers uit de toeslagenaffaire. Volgens het ministerie weegt dit zwaarder dan dat de overheid zich aan de wet DBA houdt. Eventuele boetes of naheffingen voor bemiddelingsbureaus worden straks door het ministerie betaald.
De Algemene Rekenkamer gaf het ministerie van Financiën vorig jaar al een tik op de vingers, omdat het in 2022 via een 'uitzonderingspositie' zelfstandigen inhuurde. Want hoe kun je andere bedrijven de maat nemen, als je in eigen huis de zaken niet op orde hebt? Dat tussenpersonen nu boetes en naheffingen mogen doorrekenen, gaat nog een stap verder. Iets waar de Rekenkamer nog geen oordeel over heeft, maar het leidt wel tot ophef onder zelfstandigen en opdrachtgevers.
Er werken ongeveer 580 zzp’ers bij de Uitvoeringsorganisatie Herstel Toeslagen (UHT). “Een aantal van hen kan mogelijk worden aangemerkt als schijnzelfstandige”, erkent een woordvoerder van het ministerie van Financiën. Vanwege de noodzaak van het project staat de Tweede Kamer het bij hoge uitzondering toe. De Belastingdienst maakt echter geen uitzondering voor het ministerie. Als de fiscus het team controleert, kan die dus boetes opleggen, benadrukt de woordvoerder.
Ireen Boon van adviesbureau Trias Politica Advies verbaast zich erover dat het ministerie van Financiën bedrijven opdraagt boetes of naheffingen te declareren. Volgens Boon lijkt het ministerie daarmee te zeggen dat zij de kosten van de bedrijven overneemt, maar in werkelijkheid worden deze kosten betaald door de Nederlandse belastingbetaler. “Het is niet zo dat de minister van Financiën zijn spaarpot openslaat om uit eigen zak deze boete te gaan betalen.”
Volgens Boon wekt de Tweede Kamer nu de suggestie dat de zzp'ers bij het ministerie van Financiën belangrijker zijn dan alle andere zzp'ers in Nederland. Een essentiële sector als de zorg krijgt deze uitzondering namelijk niet. Ofwel, het is net Animal Farm: Iedereen is gelijk, maar sommigen zijn meer gelijk dan anderen. Tweede Kamerlid Thierry Aartsen vindt het ook meten met twee maten en gaat Kamervragen stellen. “Het kabinet houdt zich zelf niet aan de wet, maar zet de handhaving voor de rest van Nederland wel onverkort door.”
Bronnen: De Volkskrant, RTL Nieuws en NU.nl
Heb je vragen als: wat zijn mijn risico's, ben ik schijnzelfstandig of: wat gebeurt er nu de handhaving van de wet (opnieuw) wordt opgepakt?
De helpdesk van Het Ondernemerscollectief staat voor jou en je vragen klaar.
Ondanks de onzekerheid naar aanleiding van de handhaving van de wet DBA (schijnzelfstandigheid), blijft het vertrouwen onder zzp’ers groot. Eén op de drie zzp’ers verwacht in 2025 een hogere omzet, terwijl ruim de helft denkt stabiel te blijven. Daar staat tegenover dat het aantal startende zzp’ers fors is gedaald. In 2023 begonnen 226.000 zelfstandigen voor zichzelf, in 2024 zijn dat er nog maar 193.000, blijkt uit cijfers van de Kamer van Koophandel en Onderneming.nl.
Onderzoek van Boekhouder.nl leert dat zzp’ers voor een groot deel optimistisch zijn over 2025. “Dit laat zien hoe veerkrachtig deze groep is”, zegt een woordvoerder. Bijna één op de zeven zzp'ers voorziet een omzetdaling. Ruim een kwart verwacht dat de nieuwe kabinetsmaatregelen negatief uitpakken, terwijl slechts 10% een positieve impact voorziet. De onderzoekers geven ook adviezen aan zzp’ers, om goed voorbereid te zijn op economische en politieke veranderingen. Specifiek het meer divers maken van de klantenkring, zorgen dat de administratie voldoet aan de zelfstandigheidseisen en een deel van de omzet investeren in nieuwe kennis, technologie en netwerken.
In de eerste drie kwartalen van 2024 waren er ruim 3.000 minder starters in de zorg dan in dezelfde periode in 2023, een daling van 15%. Daarnaast neemt het aantal starters in de bouw af met 16,6% en in de zakelijke dienstverlening met 7%. Ook in de cultuur, sport en recreatie daalt het aantal starters, met 13,5%. Alleen in de logistiek en bij financiële instellingen stijgt het aantal beperkt. Vergeleken met de eerste helft van het jaar, valt het aantal stoppers breed gezien mee. De meeste stoppers zijn te vinden in de bouwsector. Binnen de zakelijke diensten zijn er juist 15,6% minder stoppers.
Lees ook het artikel: Belangrijke zaken om te regelen wanneer je begint als zelfstandig ondernemer
De cijfers komen overeen met wat Vereniging Zelfstandigen Nederland ziet, stelt voorzitter Cristel van de Ven: “We zien dit al een langere tijd. Wat wij ons vooral afvragen, is in welke mate dit vrijwillig of noodgedwongen gebeurt. We krijgen veel signalen die erop wijzen dat werkgevers, bijvoorbeeld in de zorg of bouw, helemaal niet meer met zzp’ers willen werken om het zekere voor het onzekere te nemen. Terwijl je nog steeds goede afspraken met elkaar kunt maken om schijnzelfstandigheid te voorkomen.”
Bronnen: Events.nl, ZiPconomy.nl en Accountant.nl
Vrijwel alle zorgorganisaties in Nederland vrezen voor een zorginfarct, omdat ze het lastig vinden om 1 januari 2025 zzp’ers in te huren. Een enquête onder 271 zorginstellingen maakt duidelijk dat er vooral in de thuiszorg, de gehandicaptenzorg, bij ggz-instellingen en in ziekenhuizen grote problemen worden verwacht. Ongeveer 80% geeft aan niet zonder de inzet van zzp’ers te kunnen, omdat er al personeelstekorten zijn en de werkdruk hoog is.
De zorgorganisaties, verenigd in de Brancheorganisaties Zorg (BoZ) hebben een brandbrief aan de vaste Kamercommissie voor Volksgezondheid, Welzijn en Sport gestuurd. Afschalen, leegstand of sluiting van afdelingen en diensten dreigt, staat in de brandbrief. Er is te weinig personeel voor de operatiekamer (zowel operatieassistenten als anesthesiemedewerkers) en te weinig personeel om de avond- en nachtdiensten en de 12- en 24-uursdiensten in te vullen. Het ontbreekt onder meer aan verzorgenden en (wijk)verpleegkundigen, longfunctieanalisten, artsen in de ouderenzorg en psychiaters bij de GGZ.
De zorgorganisaties noemen nog vele andere specifieke acties, zorgfuncties en afdelingen die zonder zzp-inzet niet meer mogelijk zijn. Het gaat bijvoorbeeld om: bedden sluiten, minder thuiszorg verlenen, minder flexibel kunnen zijn bij acute aanvragen, minder begeleiding van VG7, minder begeleiders bij complexe zorg, minder psychiaters en afschalen avond- en nachtzorg op kleine locaties. Een van de gevolgen is dat patiënten straks langer zullen moeten wachten op behandeling.
Bijna 70% van de zzp’ers vindt het belangrijk of zelfs essentieel om te innoveren met het eigen bedrijf. Doel is vooral het verhogen van de klanttevredenheid. Daarnaast spelen betere financiële resultaten, meer werkplezier en het verbeteren van de marktpositie een belangrijke rol. Kunstmatige intelligentie (AI) wordt door zeven op de tien zzp’ers gezien als een belangrijke technologie waarmee ze kunnen innoveren, hoewel een deel van hen ook zorgen heeft over de impact ervan.
Dit blijkt uit onderzoek van Knab onder 768 zelfstandigen. De online bank noemt zzp’ers 'de stille vernieuwers van het Nederlandse bedrijfsleven'. “Met hun creativiteit en inzet van technologie verbeteren zzp'ers continu hun dienstverlening. Ze zijn daarmee veel meer dan alleen uitvoerders van opdrachten; ze voegen waarde toe voor hun klanten en brengen vernieuwing in de markt. Zzp'ers laten zien dat innovatie niet enkel het domein van grote bedrijven is, maar ook bij zelfstandigen floreert.”
Uit het onderzoek komt naar voren dat 59% van de zzp’ers in de afgelopen drie jaar minimaal één innovatie heeft doorgevoerd in hun eigen onderneming, terwijl 47% dit deed voor een opdrachtgever. Ze komen niet alleen met nieuwe producten en diensten, maar verbeteren ook werkprocessen (denk aan AI) en organisatiemodellen. Op het gebied van samenwerking en gedeelde innovatie liggen er voor veel zzp'ers nog kansen om te groeien en hun impact te vergroten. Slechts 17% werkt regelmatig samen en 29% doet het af en toe. 15% geeft aan wel te willen samenwerken, maar niet goed te weten hoe dit aan te pakken.
Bronnen: Knab en Accountancy Vanmorgen
Heb je twijfels of een vraag over een overeenkomst, modelcontract of heb je een geschil? Heb je een juridisch probleem? Neem dan snel contact op het de juridische helpdesk van Het Ondernemerscollectief: daar kun je terecht als je een vraag hebt of advies wilt.
Het registreren is niet gelukt. Waarschijnlijk ben je al geregistreerd met dit e-mailadres.
Ben j
e op zoek naar een boekhoudpakket als zzp'er? Vergelijk hier boekhoudpakketten en start vanaf gratis.
