#ZZPUpdate week 28: Platformmedewerkers Temper zijn zzp’er, uitzendkoepel: nauwelijks sprake van gedwongen zzp-schap en zzp’ers springen in gat tabaksverkoop
Zzp’ers die via platform Temper werken, zijn geen uitzendkrachten maar zzp’ers. Dit oordeel velde de rechtbank Amsterdam deze week in een slepende zaak die al vier jaar geleden door de vakbonden FNV en CNV werd aangespannen. Volgens de rechter is er geen sprake van formeel werkgeversgezag. Dat blijkt uit het feit dat niet Temper maar de opdrachtgever de werker betaalt en dat er nauwelijks sprake is van een verplichting voor de werkers om de werkzaamheden persoonlijk te verrichten.
Zzp’ers kunnen via platformbedrijf Temper intekenen op klussen in de distributie, detailhandel en horeca. Temper heeft altijd gezegd dat zij geen uitzendbureau zijn, maar een 'digitaal prikbord' waar freelancers kunnen inschrijven op kortlopende werkzaamheden van hotels, winkels en magazijnen. De rechter geeft het platform gelijk. CEO Maarten Zoomers van Temper: “Het bevestigt dat dit model bestaansrecht heeft.”
De vakbonden gaan in hoger beroep tegen de in hun ogen 'onbegrijpelijke uitspraak'. Zij vinden dat de uitspraak in strijd is met jurisprudentie van de afgelopen jaren. Volgens FNV en CNV zijn de klussers om meerdere redenen wel uitzendkrachten: geldstromen lopen via het platform, Temper kan een boete opleggen bij een 'no-show' en het platform kent een beoordelingssysteem dat invloed heeft op het verkrijgen van een volgende klus. Op alle aangevoerde gronden hebben de vakbonden geen gelijk gekregen van de rechter.
Niels Jansen, docent arbeidsrecht aan de Universiteit van Amsterdam, vindt de uitspraak in het licht van eerdere uitspraken over de platformeconomie 'bijzonder verrassend'. “Het lijkt wel of de rechtbank alle andere uitspraken over die platformen gewoon heeft weggedacht.” Jansen verwacht dat bedrijven als Uber de uitspraak van de rechtbank Amsterdam zullen aangrijpen om aan te tonen dat ook hun werknemers echte zelfstandigen zijn.
De zelfstandigendiscussie wordt te vaak gevoerd op basis van foute aannames. Er is nauwelijks sprake van gedwongen zzp-schap. Dit zegt uitzendkoepel NBBU, dat in de aanloop naar de behandeling van de nieuwe zzp-wet liet uitzoeken hoe het echt zit. Uit berekeningen van onderzoeksbureau Seor blijkt dat drie à vier op de tien zelfstandigen straks aanspraak kunnen maken op een arbeidsovereenkomst bij hun opdrachtgever. Het percentage dat zegt gedwongen zijn eigen arbeid op freelancebasis aan te bieden, ligt vele malen lager.
Volgens NBBU-directeur Marco Bastian is er een verkeerd beeld ontstaan over freelancers die gedwongen worden te freelancen. Uit het onderzoek van het aan de Erasmus Universiteit gelieerde bureau Seor komt naar voren dat dit maar voor 3% van de zzp’ers geldt. Bastian: “Het beeld dat wordt gecreëerd door de Haagse bubbel is dat het veel groter zou zijn. Dit rapport laat zien dat het om een heel klein percentage gaat.”
Voor 30% tot 40% van de zzp’ers met zakelijke opdrachtgevers valt het uurtarief lager uit dan € 32 per uur die de nieuwe wet Verduidelijking beoordeling arbeidsrelaties en rechtsvermoeden (VBAr) als grens hanteert. Dat betekent dat zij het voordeel van de twijfel krijgen als ze de status van werknemer opeisen. Aan de opdrachtgever om het tegendeel te bewijzen. Van de zzp’ers laat 7% zich bemiddelen door een intermediair. Ze zijn vaker hoger opgeleid dan de gemiddelde zzp’er in Nederland.
Veruit de meeste zzp’ers zijn om positieve redenen voor zichzelf begonnen, constateert Seor: omdat ze zelf willen bepalen hoe zij hun werk inrichten (47%), een betere werk-privébalans willen (26%) of omdat ze meer kunnen verdienen (29%). De groep 55-plussers (270.902) die aan het werk is als zzp’er, is opvallend groot. Het is meer dan een kwart (25,9%) van het totaal. “Juist die groep dreigt in het nauw te komen als een nieuw kabinet de zzp-plannen doorzet. Er zijn nog redelijk veel ouderen die relatief duur zijn om in dienst te nemen, hetzij door cao-vereisten of door pensioenverplichtingen.”
Het verbod op tabaksverkoop in supermarkten heeft in de eerste helft van dit jaar geleid tot een toename van 135 tabakszaken in Nederland. Dat is een stijging met 10%, de grootste stijging in tien jaar tijd. De groei is vooral te danken aan zzp’ers, die in het gat springen dat supermarkten hebben achtergelaten.
Dit blijkt uit cijfers van dataspecialist BoldData. Sinds 1 juli dit jaar mogen supermarkten geen rookwaar meer verkopen, maar diverse winkels stopten hier al eerder mee. Zo waren er in de winkels van Albert Heijn al sinds 1 januari 2024 geen sigaretten en sigaren meer verkrijgbaar. In de aanloop naar het verkoopverbod kwamen er in de eerste helft van 2024 al 90 tabakszaken bij, naar een totaal van 1.400. Inmiddels staat de teller op 1.535.
De meeste zaken zijn dit jaar geopend door zzp’ers: 78 in aantal. Daarnaast zijn er supermarkten die het verbod omzeilen met het openen van een aparte tabakswinkel naast of dichtbij de winkel. Ook het aantal vapeshops neemt toe. Hier worden e-sigaretten verkocht. Het totaal is met 18 zaken nog bescheiden, stelt BoldData.
Overheid en bedrijven betalen te veel voor inhuur externen
De rijksoverheid en het Nederlandse bedrijfsleven betalen jaarlijks miljarden euro’s te veel voor de inhuur van externe professionals. Organisaties baseren de tarieven voor externen vaak op de salarisschalen van vaste medewerkers, vermenigvuldigd met een factor 1,6 tot 2. Hierdoor stijgen de tarieven voor externen automatisch mee met de salarissen, zelfs als de marktprijzen voor zzp'ers en gedetacheerden stagneren of dalen.
Volgens marktonderzoeker Intelligence Group is de verspilling een gevolg van deze verouderde tariefberekening. “De koppeling van inhuurtarieven aan loon- en functiegebouwen is onwenselijk en inefficiënt. Het haalt de concurrentieprikkel uit de markt en zorgt ervoor dat honderden met name grote werkgevers een dure cappuccino per ingehuurd uur te veel betalen”, aldus Geert-Jan Waasdorp van Intelligence Group. “Alleen al bij de rijksoverheid gaat het om 200 miljoen euro per jaar dat te veel wordt betaald, oftewel € 10,50 per gedeclareerd uur.”
Zonder ingrijpen dreigen de extra kosten voor de rijksoverheid de komende vier jaar op te lopen tot ongeveer 1 miljard euro. Intelligence Group adviseert de inhuurtarieven direct los te koppelen van het loon- en functiegebouw en gebruik te maken van marktconforme tarieven. In het coalitieakkoord staat dat het kabinet 22% wil inkrimpen op het ambtenarenapparaat en de inhuur van externen. Ook bedrijven en ondernemers doen er volgens de marktonderzoeker goed aan hun inhuurstrategieën herzien, zodat zij aanzienlijke kosten kunnen besparen.
Bedankt voor je interesse in deze download. Wij hebben deze download beschikbaar gesteld via zzpmodelovereenkomsten.nl, je kunt jezelf daar gratis aanmelden, online het model invullen, online ondertekenen en bewaren. Klik hier om jezelf gratis aan te melden.
Volg deze link om het door jouw opgevraagde item in te kunnen zien.
Je bent ingelogd en kunt direct downloaden!
Om een bestand te kunnen downloaden of in te kunnen zien, moet je ingelogd zijn. Login of registreer jezelf gratis!