#ZZPUpdate week 45: Scepsis over zzp-aanpak van de Belastingdienst, sterke toename zzp’ers in uitvaartzorg en CDA wil zelfstandigenaftrek verder verlagen
“De Belastingdienst zet in op voorlichting. Ze hopen dat partijen zelf verantwoordelijkheid gaan nemen.” Dit zegt docent arbeidsrecht aan de Universiteit van Amsterdam Niels van der Neut, twee maanden voor de hernieuwde handhaving van de wet DBA die schijnzelfstandigheid moet tegengaan. Hij is sceptisch over het succes van de aanpak van de fiscus. “Ik hoop dat het werkt, maar op het moment dat het over geld gaat, denk ik niet dat men die gedeelde verantwoordelijkheid neemt.”
Er is nog altijd veel onrust bij zzp’ers. Het door de Belastingdienst gepubliceerde afwegingskader biedt zzp’ers en opdrachtgevers nog onvoldoende duidelijkheid. Ook de nieuwe ondernemerscheck van het ministerie van Sociale Zaken leidt tot vraagtekens. “Het is geen optelsom”, zegt Van der Neut. “Het kan zijn dat je vijf of zes omstandigheden hebt die de kant van zelfstandig ondernemerschap op wijzen, maar dan toch geen zzp'er bent. Als je bent ingebed in de organisatie, of de opdrachtgever zegt hoe je je werk moet doen, dan kan je toch werknemer zijn.”
Een kwart van de zzp'ers in Nederland loopt al opdrachten mis doordat bedrijven stoppen met freelancers, onderzocht bemiddelingsbureau HeadFirst in september. “En dat is sindsdien alleen maar toegenomen”, ziet Cristel van de Ven, voorzitter van Vereniging Zelfstandigen Nederland. “Ze zeggen nu wel dat ze soepel gaan beginnen, maar onderwijl is er niets veranderd aan de regels waar men naar gaat kijken, vandaar de onrust.”
Geert Sijtzma van bewakersbedrijf ISA Security stopte al met het inhuren van meer dan de helft van zijn zzp'ers. Hij zou het beter vinden als de Belastingdienst zzp'ers gaat controleren in plaats van opdrachtgevers.
Het aantal ondernemers in de uitvaartzorg is de afgelopen tien jaar met maar liefst 67% gegroeid tot 3.100 bedrijven. De sterke toename komt vooral op het conto van zzp’ers. Er werken momenteel bijna 2.000 zzp’ers in de uitvaartbranche. Dit is meer dan een verdubbeling ten opzichte van 2014. Het aantal vrouwelijke ondernemers in de uitvaartverzorging is ook sterk gegroeid, blijkt ut cijfers van de Kamer van Koophandel.
“Veel starters in dit werk doen dit nadat ze zelf kennis hebben gemaakt met de branche, bijvoorbeeld omdat ze een uitvaart bijgewoond hebben”, zegt directeur van uitvaartbrancheorganisatie BGNU Brigitte Wieman. “Zij starten vooral in loondienst en doen daar de nodige kennis en ervaring op, om mogelijk later een eigen onderneming te starten.”
Opvallend is de sterke groei van het aantal parttime zzp’ers in de uitvaartverzorging. Deze groep is in tien jaar tijd met ruim 150% gegroeid. Wieman: “Binnen de uitvaartzorg vervullen zij vooral de regierol. Hieronder vallen bijvoorbeeld het vinden van vervoer, de verzorging van het levenloze lichaam en het begeleiden van de ceremonie. In het bijzonder vrouwen doen dit werk als parttime zzp'er.” Er is vooral in de provincies Flevoland, Friesland, Noord-Brabant en Noord-Holland een forse toename te zien.
Ruim 80% gemeenten biedt dienstverlening aan starters
Ruim 80% van de Nederlandse gemeenten biedt dienstverlening aan voor startende ondernemers. Twee op de drie gemeenten heeft ook goed zicht op de informatiebehoefte van deze groep. Dit komt naar voren uit onderzoek van de VNG en de Kamer van Koophandel. Aanleiding voor het onderzoek was het toenemende aantal vragen dat de VNG en de KvK krijgen van gemeenten over de dienstverlening aan startende ondernemers.
Gemeenten die dienstverlening verzorgen, bieden verschillende vormen aan. In 35% van de gevallen is dit begeleiding of coaching op onderwerpen van vergunningen tot huisvesting en financieringsmogelijkheden. Een kwart van de gemeenten heeft een starters- of ondernemersloket. Eén op de vijf gemeenten zorgt voor een welkomstpakket. Circa 17% van de gemeenten houdt startersbijeenkomsten en/of heeft een samenwerking met netwerken of netwerkgroepen. In 11% van de gemeenten is er een eerste aanspreekpunt in de vorm van bedrijvencontactfunctionaris of accountmanager.
Er valt bij de gemeenten nog winst te halen, concluderen de onderzoekers. Bijvoorbeeld op het vlak van integrale dienstverlening. In 33 van de 52 ondervraagde gemeenten is er interne samenwerking met andere beleidsdomeinen, zoals het sociaal domein, vergunningen, toezicht en handhaving. Bij 19 gemeenten is dit niet het geval. Qua externe samenwerking werkt 85% van de aan het onderzoek deelnemende gemeenten samen met andere organisaties. Specifiek lokale ondernemersverenigingen (61%), andere gemeenten (45%), de KvK (41%), branche- en sectororganisaties (36%), het UWV (27%) en de provincie (20%).
Zzp’ers met ADHD krijgen alleen AOV met uitsluiting
De diagnose ADHD is voor verzekeraars meestal een reden om zzp’ers uit te sluiting voor dekking voor psychische klachten (inclusief burn-out) bij een arbeidsongeschiktheidsverzekering (AOV). Veel boze zzp’ers sluiten zich daarom aan bij 'solidariteitsfondsen', een voorziening waarbij ondernemers elkaar steunen in geval van arbeidsongeschiktheid, zodat ze in ieder geval verzekerd zijn van een bedrag als ze door ziekte, maar ook door psychische klachten uitvallen.
Cosmas Blaauw, oprichter van SharePeople: “Wij proberen heel erg samen een vuist te maken met 15.000 zzp’ers en werken samen met Acture Verzekeringen. Als je uitvalt, krijg je na twee maanden donaties van andere deelnemers en na twee jaar krijg je € 1.500 uitgekeerd via de verzekering, eventueel aangevuld via donaties. Begeleiding krijg je van SharePeople zelf vanaf de eerste ziektedag en dat loopt door zolang je ziek bent.”
Directeur Richard Weurding van het Verbond van Verzekeraars zegt in reactie dat de verzekerbaarheid van zelfstandigen met een ADHD-diagnose voor een AOV de afgelopen tien jaar fors is verbeterd. “In 2014 konden zij alleen een beroep doen op de vangnetverzekering. Inmiddels worden vrijwel alle aanvragen door reguliere verzekeraars gehonoreerd, zij het veelal onder bijzondere voorwaarden.”
Tot dusverre wordt ADHD door medisch adviseurs gezien als een diagnose die een hogere kans op verzuim geeft, zeker op de lange termijn. Zij baseren zich op wetenschappelijk onderzoek, inzichten van herverzekeraars en op hun eigen ervaring. “Gelukkig gaat het vaak goed, maar mensen met deze diagnose hebben wel een hogere kans dan anderen om zich over de kop te werken. ADHD staat ook zelden op zichzelf, er is vaak sprake van een samenloop met andere problematiek”, aldus Weurding. Volgens hem haalt de nieuwe Wet Basisverzekering Arbeidsongeschiktheid Zelfstandigen (BAZ) de angel uit het vraagstuk. “Of je ziek of gezond bent, oud of jong, wel of geen diagnose, maakt dan niet meer uit.”
Het CDA wil de zelfstandigenaftrek en startersaftrek verder verlagen, om aan de andere kant meer geld uit te trekken voor innovatie. Zzp-organisaties en andere ondernemersbelangengroepen zijn fel gekant tegen het plan, dat de christendemocraten samen met Volt en de ChristenUnie als amendement op het Belastingplan 2025 heeft ingediend. De Tweede Kamer praat op 14 november over dit Belastingplan en zal dan over dit voorstel stemmen.
Het CDA wil jaarlijks 100 miljoen euro extra investeren in een subsidieregeling voor bedrijven, de Wet Bevordering Speur- en Ontwikkelingswerk (WBSO). Om dat te bekostigen, wil de partij twee aftrekposten verlagen: de zelfstandigenaftrek en de startersaftrek. Volgens het CDA zijn dit 'ongerichte fiscale maatregelen'. Het CDA stelt dat de WBSO-regeling niet alleen bijdraagt aan productiviteitsgroei, maar ook aan het verdienvermogen van Nederland op lange termijn. Zzp’ers kunnen ook profiteren van de WBSO, aldus de oppositiepartij.
Platform Zelfstandig Ondernemers (PZO) denkt juist dat zzp’ers er slechter vanaf komen. Volgens PZO is het voor de meeste zzp’ers niet haalbaar om minimaal 500 uur aan innovatie te besteden, een voorwaarde om in aanmerking te komen voor de WBSO-subsidie. Directeur Sylvia Huydecoper: “Nog meer korten op de zelfstandigenaftrek maakt het voor veel zelfstandigen lastiger om geld opzij te zetten voor opleiding en pensioen.” Die mening is Cristel van der Ven van Vereniging Zelfstandigen Nederland (VZN) ook toegedaan. “Dit voorstel helpt zelfstandigen niet om hun sociale en ondernemersrisico’s beter af te dekken. Zonder de huidige fiscale faciliteiten wordt het voor zelfstandigen lastiger om bijvoorbeeld een bedrijfsbuffer op te bouwen.” Ook ONL voor Ondernemers vindt het een slecht plan, waarbij ook kleine ondernemers met personeel worden geraakt.
Onderzoek flexibiliteit en inkomenszekerheid zzp’ers
Platform ACCT SEO Economisch Onderzoek start een onderzoek met als uitgangsvraag: hoe kan de flexibiliteit worden behouden, zonder dat zzp’ers in de culturele en creatieve sector inboeten op inkomenszekerheid? De nadruk in het onderzoek ligt op de uitwerking van kortdurende en kleine opdrachten en hun effect op de inkomenszekerheid van zzp’ers. Op basis van de uitkomen moet een eerlijke tariefstructuur worden ontwikkeld.
SEO heeft een korte online vragenlijst opgesteld voor zzp’ers én opdrachtgevers. De vragenlijst richt zich op zaken als hoe bepalen zzp’ers hun tarieven voor kortdurende of wisselende opdrachten, welke vuistregels hanteren zzp’ers en opdrachtgevers van het vaststellen van tarieven en wat zijn de effecten van verschillende opdrachtvormen op de inkomenszekerheid van zzp’ers.
De onderzoekers willen graag begrijpen hoe opdrachten worden verstrekt, hoe tarieven worden bepaald en hoe dit de financiële stabiliteit van zelfstandigen beïnvloedt. De vragenlijst is in te vullen tot donderdag 14 november. De antwoorden worden volledig anoniem verwerkt en zijn niet herleidbaar tot de persoon die de vragen invult. De gegevens worden uitsluitend voor onderzoeksdoeleinden gebruikt en strikt vertrouwelijk behandeld, conform de geldende privacyregels.
Bedankt voor je interesse in deze download. Wij hebben deze download beschikbaar gesteld via zzpmodelovereenkomsten.nl, je kunt jezelf daar gratis aanmelden, online het model invullen, online ondertekenen en bewaren. Klik hier om jezelf gratis aan te melden.
Volg deze link om het door jouw opgevraagde item in te kunnen zien.
Je bent ingelogd en kunt direct downloaden!
Om een bestand te kunnen downloaden of in te kunnen zien, moet je ingelogd zijn. Login of registreer jezelf gratis!