Het besluit volgt op een internetconsultatie van de minister van Sociale Zaken over de komst van de nieuwe zzp-wet, de wet Deregulering Beoordeling Arbeidsrelatie (DBA). Koolmees noemt het ‘teleurstellend’ dat het wetsvoorstel na twee jaar voorbereiding niet doorgaat. De reacties die vanuit de markt zijn gekomen op het voorstel hebben hem echter van gedachten doen veranderen, schrijft hij in een brief aan de Tweede Kamer.
Lees in dit artikel over de achtergrond van en plannen met de wet DBA.
'Geen papieren tijger'
Om zzp’ers aan de onderkant van de arbeidsmarkt te beschermen tegen armoede en schijnzelfstandigheid wilde het kabinet een minimumtarief van € 16 per uur invoeren. Dat bedrag zou voldoende moeten zijn om van te leven en om daarnaast bijvoorbeeld een verzekering voor arbeidsongeschiktheid te nemen.
Het voornaamste bezwaar tegen de invoering van het minimumtarief, was de administratieve last waar zelfstandigen en hun opdrachtgevers mee zouden worden opgezadeld. ‘Deze regels moeten gelden voor een grote diversiteit aan opdrachten’, schrijft Koolmees. ‘Het is helaas niet mogelijk gebleken om hier eenvoudig toepasbare regels voor te bedenken. ‘
Tegelijkertijd ontstond er twijfel of met het minimumtarief het doel zou worden bereikt om zzp’ers aan de onderkant van de arbeidsmarkt daadwerkelijk meer bescherming te bieden. Koolmees zegt 'geen papieren tijger’ in het leven te willen roepen, maar tekent hier wel bij aan dat de coronacrisis aantoont dat de noodzaak tot bescherming van zzp’ers groot is.
Ook zelfstandigenverklaring van de baan
Belangenorganisaties liepen te hoop tegen het wetsvoorstel en kwamen met de zelfstandigenverklaring waarmee zzp’ers konden bevestigen dat ze bewust voor het zelfstandige bestaan hebben gekozen. Deze zou juist gelden voor de 'bovenkant van de markt': zelfstandigen die minimaal € 75 per uur vragen. Bij opdrachten voor langer dan een jaar geeft zo'n verklaring opdrachtgever en ondernemer meer zekerheid.
Maar ook die zelfstandigenverklaring komt er niet, stelt Koolmees. ‘Dé zzp'er bestaat niet en het vraagt veel uitzoekwerk en goed overleg om ook technisch en juridisch de goede keuzes te maken. We zetten soms zo twee stappen vooruit, en een stap terug zoals met dit wetsvoorstel, wat ontzettend jammer is. Maar het is geen verloren tijd, we zien steeds beter waar de kwetsbaarheden zitten en daar gaan we weer net zo hard mee verder.’
Proef met webmodule gaat wel door
Wel gaat het kabinet door met de ontwikkeling van de webmodule die opdrachtgevers zekerheid moet geven of ze wel een freelancer mogen inhuren of niet. In het najaar gaat een pilot van start. In deze fase blijft het handhavingsmoratorium van kracht, wat wil zeggen dat de Belastingdienst alleen in actie komt tegen kwaadwillende opdrachtgevers.
Het kabinet streeft er naar eigen zeggen naar om verchillen tussen zzp'ers en vaste arbeidskrachten te verkleinen. De afgelopen tijd zij al meer stappen in die richting gezet. Zo wordt de zelfstandigenaftrek afgebouwd en komt er een verplichte arbeidsongeschiktheidsverzekering (AOV) voor zzp'ers. Ook wordt bezien of zzp'ers kunnen meedoen aan pensioenregelingen binnen hun branche.
