Kies de juiste rechtsvorm

Nu je al veel meer weet over je eigen ondernemerskwaliteiten, de markt, je bedrijfsnaam en huisstijl, is het tijd om ook over praktische zaken na te denken. Bij de start van je eigen bedrijf dien je ook een passende rechtsvorm te kiezen. Deze keuze heeft invloed op onder andere jouw aansprakelijkheid en te betalen belastingen. Welke rechtsvormen zijn er en welke past het beste bij jou?

Er zijn diverse rechtsvormen waar je uit kunt kiezen. De 3 belangrijkste zijn:

  • Eenmanszaak
  • Vennootschap onder firma (VOF)
  • Besloten vennootschap (BV)

Hieronder bespreken we de kenmerken van deze drie meest voorkomende rechtsvormen onder zzp’ers. Wil je de voor- en nadelen van andere rechtsvormen weten, waaronder ook de maatschap en de coöperatie, lees dan dit kennisartikel.

Eenmanszaak

Bij een eenmanszaak wordt geen onderscheid gemaakt tussen je ondernemingsvermogen en je privévermogen. De eenmanszaak kent geen aparte rechtspersoonlijkheid. Als zzp'er ben je dus zelf als persoon volledig aansprakelijk voor alle handelingen en de financiële status van het bedrijf. Ga je failliet? Dan ben je ook met je privévermogen hier volledig aansprakelijk voor, net als je partner als je in gemeenschap van goederen getrouwd bent. Fiscaal gezien is er wel een scheiding tussen je ondernemings- en privévermogen. Je bent ondernemer en mag dus, onder bepaalde voorwaarden, van diverse fiscale voordelen gebruikmaken.

Een eenmanszaak richt je op door je in te schrijven bij de Kamer van Koophandel. Je kunt niet meerdere eenmanszaken naast elkaar beginnen. Het is wel mogelijk meerdere bedrijfsnamen en activiteiten onder je eenmanszaak te registreren. Ook kan je personeel aannemen, dan ben je nog steeds een eenmanszaak maar geen zzp´er meer. 

De voordelen van een eenmanszaak

  • Snel en simpel op te richten;
  • Lage oprichtingskosten;
  • Je hebt als enige eigenaar alle beslissingsmacht;
  • Je kunt de eenmanszaak later omzetten naar een andere rechtsvorm;
  • De opbrengsten gaan volledig naar jou als eigenaar.

De nadelen van een eenmanszaak

  • Je bent volledig (ook privé) aansprakelijk;
  • Het belaste deel van de winst wordt hoger belast dan bij vennootschappen;
  • Alleen jij als eigenaar bent verantwoordelijk voor de gehele bedrijfsvoering. Ook bij bijvoorbeeld ziekte en arbeidsongeschiktheid;
  • Vermogensopbouw vindt alleen privé plaats.

Vennootschap onder firma (VOF)

Ga je samenwerken en wil je beiden / allemaal eigenaar van de onderneming zijn? Dan kan je kiezen voor de vof als rechtsvorm. Bij deze rechtsvorm brengen alle personen (vennoten) iets in ten behoeve van de onderneming. Denk hierbij aan geld, goederen en/of arbeid. Elke vennoot is uiteindelijk wel geheel aansprakelijk voor de totale schulden van de vof.

Let op: Kies je voor deze rechtsvorm, maak dan vooraf onderling afspraken en leg deze goed vast. In een vennootschapscontract bepaal je bijvoorbeeld hoe je omgaat met de bevoegdheden van de vennoten, de inbreng en verdeling van de winst. Ook belangrijk is het om in het vennootschapscontract vast te leggen wat er met de vof gebeurt indien een van de vennoten uittreedt of overlijdt. Dit is het zogeheten verblijvens- of overnamebeding. Het is geen vereiste om dit contract bij de notaris vast te laten leggen, een juridisch adviseur kan jou hier ook goed bij helpen.

Voordelen vof

  • Alle vennoten kunnen gebruik maken van de fiscale voordelen voor ondernemers, mits zij voldoen aan de voorwaarden van de Belastingdienst;
  • Mogelijkheid om samen te kunnen ondernemen.

Nadelen vof

  • Alle deelnemende vennoten zijn met hun privévermogen aansprakelijk voor mogelijke schulden van de vof, zelfs als deze veroorzaakt zijn door een andere vennoot. Tip: beperk de aansprakelijkheid van jouw echtgenoot door huwelijkse voorwaarden op te stellen;
  • Geen sociale zekerheid, wel AOW;
  • Geen volledige vrijheid om zelf alle beslissingen te kunnen nemen, overleg met vennoten is (bijna) altijd noodzakelijk;
  • Bij conflict kans op beëindiging van rechtsvorm (= staken huidige bedrijf);
  • Opstellen van een vennootschapscontract door notaris, jurist of juridisch specialist (niet verplicht, wel sterk aanbevolen).

De besloten vennootschap (bv)

De besloten vennootschap is in tegenstelling tot de eenmanszaak en de vof een rechtsvorm met een eigen rechtspersoonlijkheid. Dit betekent dat de bv zelfstandig drager is van rechten en plichten. Bij deze rechtsvorm ben je privé niet aansprakelijk bij faillissement (behalve bij fraude of nalatigheid). Moest je voorheen een fors kapitaal storten, tegenwoordig hoeft dit niet meer. Je hebt ook geen bank- en accountantsverklaring nodig. Voor de oprichting moet je wel langs bij de notaris.

Binnen de bv heb je als zzp’er een dubbelrol. Je bent zowel bestuurder, directeur als grootaandeelhouder. Het kapitaal van een bv is verdeeld in aandelen. Heb je meer dan 95% van deze aandelen dan spreken we over een directeur grootaandeelhouder. Heb je zelf alle aandelen dan heb je zelf ook de hoogste macht, dit zijn namelijk de aandeelhouders. Wil je vanuit deze rechtsvorm gaan samenwerken dan is het mogelijk met aandelen je zeggenschap of de winst te delen met anderen. 

Let op: als directeur-grootaandeelhouder (dga) ben je in dienst bij jouw bv en ben je verplicht jezelf loon uit te betalen. Dit moet een gebruikelijk salaris zijn (de gebruikelijk-loonregeling), waaraan jaarlijks door de Belastingdienst een minimum wordt gesteld.

Met de bv als rechtsvorm krijg je overigens te maken met verschillende belastingsoorten. Denk hierbij aan de Vennootschapsbelasting, Dividendbelasting en ook Inkomstenbelasting over het gebruikelijk loon. Om deze reden is het aan te raden om een bv op te richten in overleg met een boekhouder of accountant.

De voordelen van een BV:

  • Je bent privé niet aansprakelijk bij bijvoorbeeld faillissement (behalve bij fraude of nalatigheid);
  • Je hebt geen startkapitaal van € 18.000,- nodig. Eén eurocent is genoeg;
  • Je hebt geen bank- of accountantsverklaring nodig;
  • De bv blijft ongeacht je gezondheid of andere factoren gewoon bestaan;
  • Ga je stoppen of samenwerken? Dan kun je je aandelen (deels) verkopen;
  • Gemakkelijke overdracht.

De nadelen van een BV:

  • Privé aansprakelijkheid is niet volledig uit te sluiten. Denk aan mismanagement, fraude en criminaliteit. Daarnaast komt het ook vaak voor dat je ook privé moet mee tekenen bij bijvoorbeeld het sluiten van bijvoorbeeld een financiering bij de bank.
  • De regels voor uitkeren aan de aandeelhouders zijn streng: er geldt een uitkeringstoets waarin wordt getoetst of het geld wel mag worden uitgekeerd en of dit geen bedrijfsrisico's oplevert. Doorsta je deze toets niet, dan mag je niks uitkeren;
  • Je moet jezelf een gebruikelijk loon uitkeren;
  • Meer administratieve verplichtingen, zoals oprichting bij notaris en een jaarrekening die je elk jaar moet inleveren bij de Kamer van Koophandel;
  • Meerdere soorten belastingen en bijbehorende regelgeving. Dit vraagt om advies van een boekhouder of accountant;
  • Je hebt, zeker in de eerste jaren, minder fiscale voordelen: geen zelfstandigenaftrek, MKB winstvrijstelling en/of startersaftrek.

Met payrolling heb je de vrijheid van het ondernemerschap en de administratieve zekerheid van een baan in loondienst. Bij deze optie heb je dan ook de sociale zekerheid zoals WW, ZW en WIA.

Payrolling

Wil je graag de vrijheid van het zelfstandig ondernemerschap maar de administratieve zekerheid van een baan in loondienst? Dat kan! Steeds meer zzp'ers en freelancers kiezen voor een payrollconstructie. Je gaat dan als freelancer zelf op zoek naar jouw opdrachtgevers en je maakt zelf afspraken over het werk dat je gaat doen en tegen welk tarief. Je geeft aan het payrollbedrijf waarbij je bent aangesloten door hoeveel uur je hebt gewerkt en tegen welk tarief. Als de opdrachtgever hiermee akkoord gaat, maakt het payrollbedrijf het geld naar jou over. De rekening wordt vervolgens naar de opdrachtgever verstuurd. Let op: payrolling is geen rechtsvorm maar een manier om zelfstandig te kunnen werken. De vergoeding die je hierbij afspreekt wordt door de Belastingdienst gezien als loon, de uren tellen dan ook niet mee voor het urencriterium voor ondernemers! Wel is er sprake van sociale zekerheid in de vorm van WW, ZW, en WIA. 

Meer weten? Onze partner Tentoo is specialist op het gebied van payrolling en helpt je graag op weg.

Coöperatie

Samenwerken in een coöperatie: wat houdt dat in? Een coöperatie is een soort vereniging die je met minimaal 2 personen start. De coöperatie als bedrijf is aansprakelijk bij schulden. Is er een tekort aan financiële middelen? Dan is elk lid voor een gelijk deel verantwoordelijk. Je kunt ook een coöperatie met beperkte aansprakelijkheid (BA) of uitgesloten aansprakelijkheid (UA) oprichten.

Als je een coöperatie wilt oprichten, regel je dit bij een notaris die het bedrijf inschrijft bij het Handelsregister. In een coöperatie beslis je in een raamovereenkomst de onderlinge verantwoordelijkheden en aansprakelijkheid. Wie is verantwoordelijk voor wat en wat is de omzetverdeling?

Maatschap

In een maatschap werk je als zzp'er samen met andere zelfstandige ondernemers. Deze rechtsvorm zie je veel bij advocaten, tandartsen en fysiotherapeuten. Je kiest een gemeenschappelijke naam waaronder iedere zelfstandige ondernemer zijn beroep uitoefent. Je werkt dus min of meer samen. Ieder heeft zijn eigen ervaring en specialiteit, waardoor je samen de krachten bundelt.

Je schrijft een maatschap in bij het Handelsregister. Een maatschapscontract is niet verplicht, maar wel aan te raden. Want hierin kun je vastleggen wie de maten zijn en wat ieder inbrengt. Ook bepaal je de winstverdeling - op basis van de inbreng, en leg je vast hoe je de bevoegdheden verdeelt en regelt. Elke maat is verantwoordelijk voor aankopen en handelingen binnen de maatschap.

De Belastingdienst ziet jou meestal nog als zelfstandig ondernemer, waardoor je recht hebt op fiscale voordelen. Je bent zelf verantwoordelijk voor verzekeringen zoals een AOV (arbeidsongeschiktheidsverzekering) of zorgverzekering.

Onze partners

Terug naar stappenplan