De kogel is door de kerk. De Stichting van de Arbeid, waarin de werkgeversorganisaties VNO-NCW, MKB-Nederland, LTO en de vakbonden FNV, CNV en VCP samenkomen, hebben na lang onderhandelen, in hoofdlijnen een akkoord bereikt over de verplichte AOV voor zzp'ers, zo blijkt uit berichtgeving in het FD. Ingewijden bevestigen dit verhaal.
De sociale partners leggen het voorstel nog deze week voor aan hun achterban. Vervolgens willen ze het akkoord al volgende week dinsdag presenteren aan minister Wouter Koolmees (Sociale Zaken en Werkgelegenheid).
Uitkering gelijk aan minimunloon
Om de AOV betaalbaar te houden, wordt de uitkering voor zzp’ers soberder dan voor werknemers. Die kunnen tot € 3.500,- per maand krijgen – met daarbij de kanttekening dat werkgevers bijdragen aan de premie; zzp’ers moeten alles zelf betalen. Voor zzp’ers moet er een uitkering komen van maximaal € 1.650,- per maand bruto: gelijk aan het minimumloon.
De premie die ze daarvoor betalen wordt inkomensafhankelijk, met een verwacht plafond van € 200,- per maand. Daarnaast is de hoogte van de premie afhankelijk van de wachttijd. Dat is de periode die een zzp’er zelf financieel moet zien te overbruggen. Standaard geldt er een wachttijd van 1 jaar, maar dit kan worden verkort tot een half jaar of juist verlengd tot 2 jaar. Hoe korter de wachttijd, hoe hoger de premie wordt en omgekeerd.
De verwachting is dat het merendeel van de ruim 1 miljoen zzp’ers tussen de € 80,- en € 130,- per maand gaan betalen. De premie is belastingaftrekbaar.
UWV gaat uitvoering verzorgen
De nieuwe verzekering gaat naar verwachting in 2024 in en wordt uitgevoerd door het UWV, dat hierbij een acceptatieplicht heeft. Alle zzp’ers zijn verplicht zich te verzekeren, tot aan hun AOW-leeftijd. Zelfstandigen die al een AOV hebben kunnen een vrijstelling krijgen. Daarvoor moet de particuliere verzekering minimaal dezelfde uitkering bieden als de verplichte verzekering via het UWV. De vrijstelling was een belangrijke wens van zzp-organisaties en verzekeraars. Wie een hogere dekking wil, kan zich bij een verzekeraar aanvullend verzekeren, maar daar geldt geen acceptatieplicht.
Over de precieze uitwerking van de verplichte AOV bestaat nog veel onduidelijkheid. Zo geeft de berichtgeving hierover geen uitsluitsel over wat dit gaat betekenen voor deeltijd zzp'ers. Moeten zij zich aanvullend verzekeren voor de tijd die zij besteden aan zzp werkzaamheden. En zo ja, vanaf hoeveel uur gaat die verplichting dan gelden?
Inbreng ZZP-organisaties genegeerd
De reacties vanuit de hoek van de zzp-organisaties op de nieuwe regeling zijn uitermate kritisch. Roos Wouters van de Werkvereniging, een belangenplatform voor modern werkenden, stelt vast dat de sociale partners helemaal niets hebben gedaan met de inbreng van de 22 zzp-organisaties die de stichting voor het overleg heeft gehoord. “De wens van de zzp-organisaties is een verplichte AOV voor alle werkenden, niet
alleen voor zzp’ers, met een nominale premie en geen uitkering op wettelijk minimumniveau. Zzp’ers gaan nu precies iets krijgen wat ze niet willen.’’
Behalve dat zzp'ers in een uitzonderingspositie worden gedwongen, stuit ook de hoogte van de inkomensafhankelijke premie, tot € 200,- per maand, op bezwaren, zeker in relatie tot de relatief lage uitkering op minimumloon niveau. Wouters tegenover ZIPconomy: “Dit lijkt zo wel erg veel op de oude WAZ: veel betalen voor weinig.”
Hieronder een tweet van de Werkvereniging over de nieuwe AOV die niets aan duidelijkheid te wensen over laat.
Ongewenste effecten nieuwe AOV
In deze uitzending van BNR spreekt Wouters het vermoeden uit dat de nieuwe regeling vooral tot stand is gekomen om tegemoet te komen aan de wensen van de vakbonden, die niet willen dat zelfstandigen werk uitvoeren tegen lagere kosten dan werknemers. Het idee dat zzp'ers de relatief hoge premie zouden kunnen doorberekenen aan hun opdrachtgevers, vindt ze absurd. "Het idee dat je nu niet een euro per uur extra vraagt, maar opeens wel op het moment dat je een verplichte AOV hebt, is een hele rare gedachtegang."
Eerder zal het zo zijn dat zzp'er met een minder sterke concurrentiepositie sneller geneigd zullen zijn om opdrachten aan te nemen tegen lage tarieven. Dit omdat het voor deze zzp'ers noodzakelijk is dat ze in ieder geval voldoende inkomsten hebben om de relatief dure verplichte AOV te kunnen betalen.
Leestip
Blog van Martijn Pennekamp Waarom de verplichte AOV voor zzp'ers een heel slecht idee is.
